foto: © Yves Marchand & Romain Meffre - Les Ruines de Paris | Library
Wat als Parijs – de Lichtstad – plotseling zou verdwijnen? Wat als de stad werd uitgewist, haar straten verlaten en haar monumenten overgelaten aan de tijd? Dit dystopische scenario wordt tot leven gebracht in de nieuwste serie van Yves Marchand en Romain Meffre, gepresenteerd door Galerie Fontana: Les Ruines de Paris.
Marchand en Meffre, bekend om hun fotografische verkenning van vergane glorie, hebben eerder indruk gemaakt met hun iconische serie The Ruins of Detroit (2005-2010). In hun nieuwste werk verkennen ze de desolate versie van de Franse hoofdstad, geïnspireerd door de hypothese van Alan Weisman in The World Without Us (2007), waarin de gevolgen van een plotselinge verdwijning van de mensheid worden onderzocht.
De fotografen subverteren de iconische beelden van Parijs en bieden een verontrustend, maar esthetisch krachtig perspectief op verval en tijdelijkheid.
Ruïnes zijn al eeuwenlang een bron van fascinatie. In de 19e eeuw dienden zij als inspiratie voor Duitse en Engelse romantici als Caspar David Friedrich en J.M.W. Turner, en vonden ze weerklank in de werken van Franse schrijvers zoals Victor Hugo en Alphonse de Lamartine.
Tegelijkertijd bood de opkomst van fotografie – met pioniers als Nicéphore Niépce, Louis Daguerre en William Henry Fox Talbot – een revolutionair middel om deze vergankelijkheid vast te leggen. Waar ruïnes fysiek verdwijnen, heeft fotografie de unieke kracht om ze te behouden: "Ruïnes verdwijnen; fotografie bewaart."
Dit project is meer dan een stilistische oefening; het stelt een urgente vraag: dreigt de mensheid door haar eigen creaties overbodig te worden?
De kunstenaars verdiepten zich in de historische rol van fotografie, van de documentatie van de verwoesting na de "Bloedige Week" van de Parijse Commune in 1871 tot de hedendaagse fenomenen van dark tourism en ‘ruinsploitation’.
Maar in het huidige digitale tijdperk reikt de fotografie verder dan pure registratie. De komst van kunstmatige intelligentie (AI) brengt een nieuw element van manipulatie en interpretatie.
Op een wintermiddag in januari 2024 begonnen Marchand en Meffre een experimenteel project: met behulp van AI genereerden ze meer dan 52.000 beelden, waarbij gemiddeld 650 iteraties per uiteindelijke afbeelding nodig waren. Ondanks de technische imperfecties was de impact van hun werk direct voelbaar. Het zien van de fysieke ontbinding van een stad die hen zo vertrouwd was, bleek confronterender dan ze zich hadden voorgesteld.
Echter, voor Marchand en Meffre is AI niet slechts een instrument om fantasieën te visualiseren. De technologie draagt onvermijdelijk normen, vooroordelen en clichés met zich mee. Door AI binnen de concrete, historische en culturele context van Parijs te gebruiken, zoeken zij de grens tussen realiteit en simulatie op. Dit project is meer dan een stilistische oefening; het stelt een urgente vraag: dreigt de mensheid door haar eigen creaties overbodig te worden?
Over de kunstenaars
De in Parijs geboren Yves Marchand (1981) en Romain Meffre (1987) werken sinds 2002 samen en delen een passie voor fotografie als medium om de opkomst en ondergang van beschavingen te documenteren. Hun werk is wereldwijd tentoongesteld, onder andere in het Musée des Beaux-Arts (Lyon), Polka Galerie (Parijs), Tristan Hoare Gallery (Londen), MUCEM (Marseille), en het Nouveau Musée National de Monaco.
Hun foto's maken deel uit van de collecties van het Detroit Institute of Arts, Maison Européenne de la Photographie, de JPMorgan Chase Art Collection en de Fondation Carmignac. Ze zijn bekroond met prestigieuze prijzen, waaronder de Deutscher Fotobuchpreis voor The Ruins of Detroit (2012) en de Prix des Libraires voor Les Ruines de Paris (2024).
Les Ruines de Paris - Galerie Fontana
Lauriergracht 142, Amsterdam
Van 8 februari tot en met 3 mei 2025
