Fotograaf en traveleditor Tom van der Leij reist de wereld over. Er komt van alles voor zijn lens. Van wilde dieren tot adembenemende natuur. Deel drie; De Zuid-Afrikaanse natuur.
Zuid-Afrika is het perfecte land om uitgestrekte landschappen te fotograferen en op safari te gaan om wilde dieren in hun natuurlijke habitat vast te leggen. Een kudde olifanten die bij een meertje drinkt, een leeuw die ligt te slapen onder een boom, een krokodil die roerloos aan de waterkant zich opwarmt aan de zonnestralen, hier kun je ze zomaar tegenkomen.
En wat te denken van gigantische gieren die op de thermiek zweven en de grond afspeuren naar karkassen of walvissen die voor de kust van Mosselbaai hun kalf zogen.
Je kunt er dag- en nachtsafari’s houden, te voet, op een paard, in de auto, vanaf een boot of een luchtballon. Hoewel de meest wilde dieren in natuurparken en reservaten leven en je ze behoorlijk dicht kunt benaderen zorgt een aardige zoomlens voor een hoop plezier. Het werken met een teleconverter is een andere overweging, hoewel je wat licht verliest.
Natuurfotografie
Natuurfotografie is een vak apart. Ik zou graag een ultieme natuurfoto willen maken, maar naast een hoop basis zaken ontbreekt mij ook het materiaal en het geduld. En toch als ik in de gelegenheid ben en ik een natuurgebied in Zuid-Afrika aandoe, dan zit mijn bescheiden 70-200 mm 1:2.8 VR lens erop en schiet ik dieren op de sportieve manier.
Schutkleuren aan, stil zijn, geduldig zijn, windrichting bepalen en er tegenin lopen, sporen volgen...
Een telelens is sowieso een echte aanrader om dieren mee te fotograferen. Je bereikt al vrij snel bevredigend resultaat als je met bepaalde dingen rekening houdt.
Landschappen zijn aardig makkelijk te fotograferen. Het probleem bij wilde dieren is dat ze moeilijk te regisseren zijn. Gelukkig zijn er wel manieren om dieren voor je lens te laten komen. Je kunt rekening houden met zons- op en zonsondergang. Veel dieren zijn dan actief en het licht kan erg mooi zijn. Of je houdt rekening met de getijden, wanneer zeevogels terugkeren van de oceaan of bijvoorbeeld walvissen in een bepaalde baai paren of geboorte geven.
Ook kun je rekening houden met de voorbereiding; schutkleuren aan, stil zijn, geduldig zijn, windrichting bepalen en er tegenin lopen, sporen volgen, en je eigen veiligheid nagaan. En als je een dier spot, loop of rij er niet in een rechte lijn op af maar in een omtrekkende lijn. Een goede gids die het natuurpark kent is zeker een aanrader om in te huren.
In Zuid-Afrika zijn er bij de grote natuurparken waterholes aangelegd. Daar staan vaak grote schijnwerpers op en zo komt er, vooral in het droge seizoen (juli-september) van alles voorbij op zoek naar water. Van impala's, wilde beesten en zebra´s tot neushoorns, kuddes olifanten en als het meezit de grotere katachtigen. Neem wel je statief mee aangezien je met een telelens werkt en het veelal in de schermer plaatstvindt.
Hier groeien meer plantensoorten dan op het hele noordelijk halfrond samen!
Het ligt er wel aan waar je in Zuid-Afrika heen gaat. Het keuzeaanbod is enorm. Van hiken en dolfijnen spotten in het ruige Tsitsikammapark aan het einde van de Tuinroute tot cagediven met witte haaien in Gansbaai.
Ga je naar het Kruger Nationaal Park of wordt het Addo Elephant park? Ben je meer aangetrokken tot vergezichten met af en toe een antilope (Great Karoo en Drakensberg) of dichte bush met gazelles, neushoorns en talloos ander wild (Kruger of Hluhluwe Umfolozi)? Het land heeft verschillende klimaatsystemen van woestijn (Kalahari Gemsbok) tot subtropisch in de wetlands van St Lucia (krokodillen en nijlpaarden).
Daarnaast zorgen de koude stroming van de Atlantische oceaan (aan de westkant) en de warme stroming van de Indische oceaan voor unieke flora en fauna. Een van de zes plantenrijken op aarde, het Kaapse Flora Rijk (fynbos, erica’s, protea’s) komt vooral voor in de Westkaapprovincie. Hier groeien meer plantensoorten dan op het hele noordelijk halfrond samen!
We keken elkaar nogmaals aan en realiseerden toen dat we een luipaard hadden gezien
Één dier wil elke ‘safarifotograaf’ op de plaat hebben; het luipaard. Het zijn schuwe solitaire dieren die vooral tussen zonsondergang en zonopkomst actief zijn. Hun jachttechniek kenmerkt zich door hun behoedzaamheid, camoeflage en verrassingstactiek.
Ik ben in Kenya eens een Amerikaan tegengekomen die al voor de zestiende keer tevergeefs een poging ondernam om een luipaard te spotten. Een portie geluk speelt hierbij natuurlijk ook een rol.
Mijn eerste ontmoeting met een luipaard was in 2005 in het Pilanespark. Een klein nationaal park ten noordwesten van Johannesburg. Ik reed samen met mijn kameraad Olmo rond totdat er plots vanuit de bosjes een dier gerold kwam, de weg over rende en in het struikgewas aan de overkant verdween.
We keken elkaar aan en zeiden: ‘een leeuw, nee, die is niet zo gevlekt, een cheetah, nee, daar was hij te log voor”, we keken elkaar nogmaals aan en realiseerden toen dat we een luipaard hadden gezien.
Meer dan een pluk van zijn staart heb ik niet kunnen vastleggen zo snel was hij alweer verdwenen.
Bij de tweede keer dat ik een luipaard tegenkwam betrof het meteen een duo. Dit keer was het in het noordoosten van Zuid-Afrika in december 2007. Het speelde zich af in de prachtige wetlands van St Lucia. Eerder die dag was ik al pootafdrukken van deze katachtige tegengekomen tijdens een wandelsafari door een rustig deel van het park.
Aan het eind van de dag had ik een zogenaamde turtletour; in een 4x4 het strand afrijden in de hoop vrouwtjeschildpadden tegen te komen die eieren aan het leggen zijn.
Na een uur rijden verscheen er een gestalte in de lichtbundels van de auto. Ik dacht nog even aan een hyena, totdat het dier wegrende en de gids extatisch uitriep; Een luipaard! Zijn prachtige lange staart boog hoog de lucht in.
Tip: Dieren: gebruik met een telelens een statief, een teleconverter en hoge sluitertijd. Stel je camera van te voren goed in; isogehalte, diafragma, sluitertijd en maak bij elke veranderende situatie een paar foto’s en kijk of die goed belicht zijn en of er genoeg ruimte op je kaart is en ik heb altijd een extra kaart en batterij los in mijn zak.
Iets verderop rende een tweede luipaard weg de duinen over, de dichte vegetatie in. Weer was ik stil en weer had ik slechts een schim kunnen vangen.
De volgende ochtend, terwijl het licht aan het worden was reed ik opnieuw het park door, nu op weg om te gaan snorkelen bij Cape Vidal. We stopten bij een boom waar een kleurrijk vogeltje in een struik zat. Ik maakte een paar foto's en terwijl we aanstalten maakten om verder te rijden sprong er vanuit de struiken rechtsvoor het voertuig een luipaard de weg op.
Het imposante dier keek om, recht in mijn gezicht en rende de bosjes aan de andere kant van de weg in. Ik schoot razendsnel een paar fotos’. Mijn Zuid-Afrikaanse vriend Howard hield het dier in de gaten.
In ingehouden tempo reden we de auto naast de plek waar het dier de struiken in was geschoten en Howard wees naar de plek waar hij zich verborgen hield. Het dier drukte zich tegen de grond in de hoop ongezien te blijven echter het bleek een jong en onervaren mannetje. Hij was prima te onderscheiden van zijn omgeving. De luipaard moest tot dezelfde conclusie zijn gekomen en richtte zich op en liep rustig, zonder ons verder aandacht te schenken weg.
Doordat ik mijn camera bij het fotograferen van de vogel al helemaal goed had ingesteld met de telelens erop kon ik meteen schieten, meer dan een paar seconden gunde het luipaard me niet, maar het waren er genoeg om een acceptabele luipaardfoto te schieten. Mijn reis was geslaagd.
