Je hebt er goed over nagedacht en denkt kans te maken op een eigen plek in het vak? Het liefst beschik je over een opleiding en de nodige praktijkervaring. Hoe pak je het dan aan om voor jezelf te beginnen? Wat moet je nalaten? Wat moet je zeker doen? En hoe kom je aan klanten? Je leest het in dit derde en laatste deel.
De basis
Laat je eerst inschrijven bij de Kamer van Koophandel, en meld je bij de belastingdienst als startende ondernemer. Vestiging als fotograaf is tegenwoordig vrij, er worden geen eisen aan gesteld. Afhankelijk van je specialisatie moet je over enige apparatuur beschikken. Een behoorlijke (semi) professionele digitale SLR met enkele goede lenzen is een basis.
Basisset van de fotograaf, om de handel mee te beginnen
Zolang je nog geen klinkende klantenlijst kunt overleggen, staan de banken niet te dringen om je geld te lenen. Aarzel echter niet extra apparatuur te huren bij de vakhandel als een opdracht dat vereist. Ben je gespecialiseerd in studiowerk, zorg dan voor een ruim bestand aan huurstudio’s totdat je over een eigen ruimte kunt beschikken.
Bedenk bij de keuze van een werkruimte dat de klant je daarop mede afrekent: in een haveloze studio word je niet zo snel serieus genomen. Verlichting is te huur, maar koop zo snel mogelijk een eigen basisset. Met vertrouwde spullen werk je veiliger en goedkoper.
Samen of alleen?
Veel starters hebben de neiging samen te beginnen. Meestal doen ze dat omdat het alleen allemaal zo eng is. Vraag je eerst af of jullie samen echt meer te bieden hebben dan alleen. Zijn de specialisaties zo verschillend? Je hebt wél twee keer zoveel klanten nodig en moet twee keer zoveel verdienen om hetzelfde over te houden.
Eigenlijk is er maar één geldige reden om samen te starten: het delen van studio en/of apparatuur. Zet dan in ieder geval vooraf alle afspraken goed op papier. Mocht het straks tegenvallen, dan zit je tenminste niet meteen aan een moeilijke boedelscheiding vast. Ga er voor de zekerheid maar vanuit dat een compagnonschap (nog) meer kans maakt te mislukken dan een huwelijk
Specialisatie de beste manier om je te profileren tegenover potentiële klanten
Specialisatie en presentatie
Waar liggen jouw sterke kanten? Fotografen die alles kunnen, zijn dun gezaaid. Als je tot die categorie behoort, heb je waarschijnlijk geen tijd om dit te lezen. Je kwaliteit verbetert enorm door uitsluitend werk te doen waar je in uitblinkt. Bovendien is specialisatie de beste manier om je te profileren tegenover potentiële klanten. Ze onthouden je naam nu eenmaal makkelijker als hij aan een bepaald soort werk kan worden verbonden
Zorg dat je specialisatie goed zichtbaar is in het portfolio en presenteer dat optimaal. Je moet een duidelijk verhaal hebben. Op de vraag waarom ze met jou zouden willen werken, heb je direct een overtuigend antwoord klaar. En natuurlijk moet alles er verzorgd uitzien: een slordige map, maar ook zwarte nagels halen je kwaliteit naar beneden.
Werving
Hoe kom je aan klanten? Dit is het hete hangijzer waar ook veel gevestigde fotografen mee blijven worstelen. Je hebt niet snel genoeg klanten en ze zijn vaak moeilijk te benaderen. Uit onderzoek blijkt dat werving een sterk ondergewaardeerd onderdeel is van de fotografische bedrijfsvoering. Als je thuis gaat zitten wachten gebeurt er in ieder geval niets. Natuurlijk kun je mailings verzenden, maar zeker in de reclame- en uitgeverswereld is het aantal potentiële klanten beperkt.
Uit onderzoek blijkt dat werving een sterk ondergewaardeerd onderdeel is van de fotografische bedrijfsvoering.
Het is dus prima haalbaar die persoonlijk te benaderen. Dat is natuurlijk confronterender dan een mailing, maar als je dat niet aandurft zit je in het verkeerde vak. Er gaat niets boven persoonlijk contact want je dient het vertrouwen te winnen willen ze je een opdracht gunnen, dat werkt niet via een mailing. Je hebt gelukkig één voordeel: je bent nieuw in het vak. Daarom zullen vooral reclamebureaus en uitgevers vaak nieuwsgierig zijn naar wat je te bieden hebt; zij moeten immers ook steeds met iets nieuws komen. Hier liggen dus de kansen. Let op: verknoei ze niet, je kunt het niet overdoen. Je komt weliswaar iets makkelijker binnen dan de oude garde, maar staat ook eerder weer buiten.
Wat is jouw specialisatie?
Tijdens het eerste telefonisch contact vraagt het bureau vaak naar je website. Ze willen eerst even kijken en bij voldoende belangstelling volgt er eventueel een afspraak. Zorg dus dat je op het web goed voor de dag komt maar laat niet téveel zien, dan hoef je zelf niet meer langs te komen. Je moet voldoende nieuwsgierigheid opwekken voor een uitnodiging; alleen bij persoonlijk contact ontstaan er relaties.
Bedenk een vorm van presenteren waarbij je werk optimaal tot haar recht komt. Ontvangen ze je om het portfolio te bekijken, dan verdwijnt de belangstelling snel als je niets nieuws kunt laten zien. Tonen ze wel interesse, bedenk dan dat je vóór alles de gelegenheid moet krijgen jezelf te bewijzen. Dat is belangrijker dan meteen geld verdienen.
Veel gerenommeerde fotografen boden hun eerste klusje ook voor niets aan, al zullen ze dat niet snel toegeven. No cure no pay is een optie. Laat een digitale versie van je portfolio achter in een mooie originele verpakking, zo kunnen ze je werk intern nog eens aan anderen laten zien en slingert je naam met een beetje mazzel nog maanden door het bureau. Blijf na een succesvol bezoek waarbij beloften zijn gedaan, geregeld contact houden. Het gaat erom dat ze je werk zo lang mogelijk op het netvlies houden.
Werving in de bedrijfsfotografie vergt een pragmatische aanpak. Bedrijven direct benaderen kan ook hier goed werken. Een kwestie van toevallig op het juiste moment bellen. Noem direct man en paard, geef ongeveer aan hoe duur (of goedkoop) je bent en mail ze een link naar je website. Stel je flexibel op en suggereer eventueel dat je iets op proef wilt doen.
Apparatuur, studio, specialisatie, presentatie, werving, doorzettingsvermogen, creativiteit ...
Ook de mailing is een goede optie, maar verwacht er niet teveel van. E-mailadressen zijn onder andere verkrijgbaar bij de Kamer van Koophandel. Tenzij je je naam te grabbel wilt gooien nog voordat ie goed en wel gevestigd is, sla je liever niet lukraak aan het e-mailen. Niets irritanter dan spam, en het is nog verboden ook.
Zie dit alles niet als een zekere weg naar succes, die is er niet. De aanhouder wint, is het devies. Maar veel van het bovenstaande werd met vallen en opstaan vergaard en kan zeker van waarde zijn. Succes!
