foto: © Tom van der Leij
Fotograaf Tom van der Leij reist de hele wereld over. Er komt van alles voor zijn lens. In drie maanden tijd reist hij van Lima, Peru naar Mexico City. Ditmaal verbleef hij een weekje bij de Huaorani indianen van Ecuador.
Zo stopte ik eind van de dag mijn camera weg, in een waterdichte zak met een halve kilo rijst, samen met mijn lens. De rijst absorbeert als het meezit het vocht uit de camera. Die dag waren er van die witte condensplekken op mijn display ontstaan.
Dat was op mijn derde dag in het tropisch regenwoud van de Amazone aan de oostkant van Ecuador. Op een gegeven moment was het zelfs zo dat mijn camera niet meer aan- of uitging. Stress! Paniek! Met een wattenstaafje de contacten in mijn camera - daar waar de accu erin gaat - schoongemaakt en het apparaat deed het gelukkig weer.
Op dag vier begeeft mijn externe flitser het. Althans de functie die ik normaliter gebruik, de TTL. Wanneer ik de flits aanzet is er niets aan de hand en verschijnt gewoon de TTL stand, echter wanneer ik hem op de body monteer en de camera aanzet, springt de functie over naar A en flitst vervolgens niet.
Zoogdieren fotograferen in de jungle is haast onmogelijk, het vereist heel veel geduld en een grote dosis geluk
Niets erg aan de hand, dat heb ik namelijk al een paar keer eerder meegemaakt en toen betrof het de geoxideerde groen uitgeslagen contactpunten van de flits. Schoonmaken en klaar hij deed het weer. Maar nu werkt het trucje niet.
Een schuurspons erbij gepakt, beetje opschuren zoals ik dat twee jaar geleden als succesvol paardenmiddel had ingezet blijkt evenmin te werken. En in een jungle fotograferen waarbij alle kleuren door het dikke bladerdek worden weggefilterd tot een grauwe donkergroene brei kan aardig opgedirkt worden met een beetje kunstmatig licht.
Sowieso is een tropische regenwoud niet de beste plek voor je apparatuur. De regen die continu valt, de hitte en immer hoge luchtvochtigheid waarbij niets droogt, zorgen ervoor dat alles doorweekt is van water en zweet. Het is mij al vaker opgevallen dat het tropisch regenwoud voor fotografen een uitdaging is.
Een harde overlevingsstrijd die gekenmerkt wordt door stammenoorlogen en een zijn met je omgeving
Zoogdieren fotograferen in de jungle is haast onmogelijk, het vereist heel veel geduld en een grote dosis geluk. Doorgaans heb ik een strak schema en een vol dagprogramma, dus dat wordt dan al moeilijk. Wat ik aan dieren heb gezien was vaak op de wegen en vanaf een ongemotoriseerd bootje, heel vroeg in de ochtend of tegen schemer in de namiddag.
Je kunt de illusie koesteren een tapir of jaguar in de Amazone te zien. Het gaat om de kleine dingen, zoals planten, een termietennest of grote vlinder, wellicht een niet al te schuwe vogel, een gevangen piranha, een luiaard tegen het licht in bungelend in de top van de bomen. Sporen in de modder, alarmkreten van apen en vogels elkaar waarschuwend voor een naderend mens.
De door de lodge uitgezette cameravallen blijken een uitkomst. De lodge heeft er twintig staan, verspreid over een groot oppervlak. Bij elke beweging neemt de simpele camera om de paar seconden een foto. Eens in de zoveel weken worden de batterijen vervangen en de kaarten gedownload. Zo zijn de nachtelijke wandelingen van tapirmoeder met gestreept kalfje vastgelegd. Een dag later is werkelijk jaguar gefotografeerd.
Een deel van de Huaorani’s vluchtten de jungle in om nooit meer met de buitenwereld contact te hebben
Wat voor mij de absolute meerwaarde van deze trip in het oosten van Ecuador was, en wat de trip uniek maakte, waren de bewoners van de jungle. De Huaorani’s wonen al eeuwen in harmonie met het regenwoud. Een harde overlevingsstrijd die gekenmerkt wordt door stammenoorlogen en een zijn met je omgeving. Survival of the fittest komt hier tot zijn ware betekenis.
Pas eind jaren vijftig van de vorige eeuw kwamen zij in contact met westerse evangelisten die in hun slipstream polio en oliemaatschappijen meenamen. Een deel van de Huaorani’s vluchtten de jungle in om nooit meer met de buitenwereld contact te hebben. Deze twee groepen zijn de zogenaamde non-contacttribes. Een ander deel van de Huaorani’s ging in de heer en leeft sindsdien semi in contact met de buitenwereld.
De markante chief Moi Enomenga is het gezicht van de indianen. In 2011 ontving hij de National Geographic Society/Buffett Award for Leadership in Conservation. Al tientallen jaren vecht hij een felle strijd uit met de grote oliemaatschappijen die maar al te graag de rijke bodem onder de jungle leegzuigen. Van hun boringen net buiten het indianenreservaat, in het dorpje Cola is weinig goeds gekomen. Zwaar vervuilde gronden, extreem hoge concentraties giffen, veel kankergevallen bij de inwoners.
Moi wil dit met al zijn mogelijkheden voorkomen en de toekomst voor zijn stam veiligstellen. Omdat hij begrijpt dat de wereld verandert en via media zijn gebied onder de aandacht kan brengen en zodoende kan beschermen heeft hij in samenwerking met Tropic Ecuador een ecotoerismeproject bedacht.
Zo wordt er inkomen gegenereerd en kan de buitenwereld met eigen ogen dit unieke stukje aarde kan ontdekken voordat het opgeslokt wordt door de multinationals.
In de dagen dat ik in de vele malen onderscheiden Huaorani Ecolodge verbleef kreeg ik een kijkje in de leefwijze van de indianen. Hoe ze slapen, jagen, communiceren en van het oerwoud leven. En, grote plus is, ik had weer een geliefd onderwerp om te fotograferen. De interactie tussen de ecotoerist (ik dus) en de Huaorani’s en tussen hen en de jungle is een prachtervaring. Wat een feest kan het zijn om in een tropisch regenwoud een camera te hebben.
Deze exclusieve reis kan geboekt worden via All for Nature: De reizen van All for Nature Travel gaan naar bedreigde dieren over de hele wereld en geven een bevoorrecht inzicht in natuurbescherming. Duurzaamheid staat daarbij centraal, evenals de bijdrage aan natuurbehoud.
www.allfornature.nl en www.allfornature.nl/reizen/ecuador-amazone-indianen/.
Leestip: Savages van Joe Kane, het verhaal van Moi’s stam waarbij zijn vader een hoofdrol vertolkt.
Met dank aan Moi en zijn community.
Leer reisreportages maken van een professionele reisfotograaf. Vanaf 1 mei verzorgt traveleditor, reisfotograaf en geboren en getogen Amsterdammer Tom van der Leij fotoreportages en fototours in Amsterdam; maak met Tom je eigen reisreportage van Amsterdam! Meer informatie: e-mail naar info@tomvanderleij.com.
