Nikon liet z'n instapreflexcamera volwassener worden. De nieuwe Nikon D3100 mikt op jonge gezinnen, maar is hij misschien ook interessant voor de creatieve vrijetijdsfotograaf die van klein en licht houdt?
Nikon D3100
Als je van autorijden houdt, kies je niet automatisch voor een groot, zwaar en duur bakbeest... misschien geniet je wel het meest in een klein, stug, scheur-Japannertje. Zo kan het met camera's ook gaan.
Dat je graag, veel en met aandacht fotografeert wil niet automatisch zeggen dat je met het maximum aantal pixels, de hoogste snelheid en de meeste knopjes aan de slag moet gaan.
Voor een goede foto heb je twee dingen nodig: een goed objectief en een goede sensor plus verwerkingselektronica.
Instap
Dat je ook met een instapreflex goede foto's kunt maken, zie je onder meer als je op Flickr zoekt naar foto's die zijn gemaakt met Nikons D40, de inmiddels al weer verre voorloper van de D3100, uitgerust met een -beeldsensor van 6 miljoen pixels. Met een goed stuk glas ervoor: mooie resultaten. Iets beter (maar niet veel) kon het met de D40x, D60 en D3000, allemaal met een 10 MP CCD. De beperkingen van deze beeldsensors lagen vooral in het hogere ISO-bereik.
De Nikon D3100 is een van de compactste reflexcamera's van dit moment
Nu dan een grote stap voorwaarts: een gloednieuwe 14 MP CMOS in de D3100. Die onderscheidt zich vooral bij weinig licht. In de praktijk ga je verschil merken vanaf ISO 800. Meer verschil naarmate de ISO-waarde hoger wordt.
Goed
De nieuwe sensor levert scherpe, gedetailleerde en praktisch ruisvrije beelden tot en met ISO 3200 (dan is hij nog beter dan de Nikon D3000 op 800!). Wat is dit een goed sensortje! Ook de twee hoogste standen, overeenkomend met ISO 6400 en 12800, zijn nog goed bruikbaar. Met deze sensor kun je zelfs de duurste Nikon objectieven eer aandoen!
De kleurweergave en gradatieopbouw van de D3100 zijn evenwichtig, mede dankzij de goed werkende D-Lighting. De automatische witbalans, eigenlijk de instelling die ook bij de nieuwste reflexcamera's nog het vaakst fouten maakt, scoort bovengemiddeld goed.
Door de goede prestaties over het gehele ISO-bereik kun je de automatische ISO-instelling van de D3100 goed gebruiken. Die is bovendien goed naar eigen voorkeur te regelen. Je kiest een voorkeursstand (400 of 800 is een goed idee), je kiest de bovengrens (bijv. IS0 3200, wil je hoger dan zou je die waarde manueel moeten instellen), en je kiest de langste sluitertijd (bij gebruik van een objectief met stabilisatie bijvoorbeeld 1/30 s).
Feitelijk kun je deze mooie ISO-automatiek dan heel mooi combineren met de A-stand (diafragmavoorkeuze). Dan heb je alles in de hand en hoef je haast niets in te stellen.
Met deze sensor kun je zelfs de duurste Nikon objectieven eer aandoen!
Snel, maar...
De 11-punts autofocus is in staat zeer snel en precies te werken. Bij het 18-55 mm objectief komt dat er niet zo uit, dat heeft een vrij traag werkende scherpstelaandrijving. De 11 sensorposities staan als kleine zwarte puntjes op het matglas. Ze zijn niet altijd goed te zien, wel als ze oplichten om de scherpstelling te bevestigen.
Het belangrijkst van alles is dat de AF-sensor erg precies werkt, ook bij lage lichtniveaus. Sfeerportretjes bij schemerlamplicht gaat moeiteloos, met pinpoint-precieze scherpstelling op de ogen als je dat wilt. Oók met uitgeschakeld AF-hulplicht. Heel sterk punt van deze kleine Nikon.
Vanzelfsprekend is er ook keuze tussen automatisch en zelf kiezen van het AF-veld, scherpstelling op het centrale AF-veld, en tracking AF, waarin de scherpstelling een onderwerp volgt als het door het beeld beweegt.
Net als z'n voorgangers heeft de D3100 geen eigen scherpstelmotor. Dat is alleen nog een probleem als je oudere objectieven op deze camera wilt gebruiken: dan moet je zelf scherpstellen. Het vervelendst is het eigenlijk als je een 1,8/50 mm wilt hebben. Dat is een goed en lichtsterk portretobjectief dat maar heel weinig kost. Het wordt echt hoog tijd dat Nikon daar een motorische versie van gaat maken.
Guide
Het unieke van de D3000 wordt op de D3100 voortgezet: de stand 'Guide' waarin de camera z'n gebruiker via menuutjes naar bepaalde instellingen helpt. Het werkt heel makkelijk en begrijpelijk.
De stand Guide gidst je via menu's snel en eenvoudig naar een goede instelling. Vooral handig voor beginners. Als je regelmatig fotografeert weet je het na een tijdje wel en voer je je instellingen rechtstreeks uit.
In feite werkt deze stand stimulerend: je wordt aangespoord meer met de instelmogelijkheden van de camera te doen. Daarvoor hoef je niet op cursus, hoef je niet steeds de gebruiksaanwijzing te pakken, je gebruikt gewoon de aangeboden opties in het Guide-menu.
Ten opzichte van de D3000 is dit systeem nog verder geperfectioneerd. Bij de instellingen die je kunt uitvoeren zie je simulatiefoto's, die exact aangeven wat de instelling teweegbrengt. Zo zie je bij het veranderen van de diafragma-instelling simulatiefoto's die toe-/afname van de achtergrondscherpte laat zien. Deze Guide–stand maakt de D3100 tot een ideale beginnerscamera.
Ook buiten deze Guide-stand hanteert Nikon voorbeeldfoto's, die instellingen verduidelijken. Zo zie je bijvoorbeeld voor elke ISO-instelling een toepassingsvoorbeeld.
Tip: Wil je écht mooie plaatjes met fraaie scherp/onscherpverhoudingen, dan is de nieuwe, uiterst betaalbare 1,8/35 mm van Nikon een aanrader, voor erbij.
Live view
Een belangrijke toevoeging ten opzichte van de D3000 is live view. Die werkt in combinatie met contrast-scherpstelling, de normale autofocus is bij live view in ruste. Dat betekent automatisch dat de scherpstelling trager verloopt, maar bij deze D3100 valt het snelheidsverlies reuze mee.
Als je dat wil, wordt daarbij gezichtherkenning toegepast, waardoor de camera automatisch op een gezicht instelt. Dat werkt goed, en vaak vlot genoeg. Prima toe te passen voor portretjes in de huiselijke omgeving bijvoorbeeld. Neem daarbij de perfecte prestaties bij hoge ISO-waarden en je hebt een fijne camera voor binnenopnamen zonder flits.
De 1,8/35 mm zit met z'n beeldhoek tussen groothoek en tele in. Zeer geschikt voor binnenopnamen zonder flits. Met een hoge beeldkwaliteit.
Film
Het live-beeld kan als film worden opgenomen. Door de grote beeldsensor is de kwaliteit van die films erg goed. Er zijn wel beperkingen in het gebruik. Je filmt altijd met vol geopend diafragma. Dat is mooi als je met scherp en onscherp wilt spelen, maar je kunt niet zorgen voor toename van de scherptediepte. En je hebt bij zonnig weer kans op overbelichting. Het is dan ook goed een 4x grijsfilter bij de hand te hebben. Nikon kiest voor filmen met het grootste diafragma om het de contrastscherpstelling niet te moeilijk te maken.
De D3100 is in de eerste plaats bedoeld als een allemansvriend, een reflexcamera voor mensen zonder fototechnische ondergrond
Bij het filmen werkt de scherpstelling fulltime. Maar wel met een behoorlijke vertraging. Dat is goed om onrust in het beeld te voorkomen, maar kan ook hinderlijk zijn. Aantippen van de ontspanknop is voldoende om de scherpstelling tussen het filmen even te activeren. Vaak stelt de D3100 z'n scherpstelling zonder zoeken bij, maar niet altijd. Voor professionele toepassingen is dit dan ook niet bedoeld. Je hoort de scherpstelling ook in het opgenomen (mono) geluid, en er is geen aansluiting voor een externe microfoon.
Je kunt kiezen tussen klassieke informatieweergave en een moderne grafische weergave van de instellingen. De vakjes rechts en beneden kun je activeren om instellingen te wijzigen.
Klasse
Eigenlijk smeekt deze sensor om een hele goede lens. Nikons 18-55 is een keurige kitlens, maar zou je voor de duidelijk betere (maar ook veel duurdere) 16-85 mm kiezen, dan wordt het allemaal nog scherper, nog pittiger. Die keuze zal in de meeste gevallen niet worden gemaakt. De D3100 is in de eerste plaats bedoeld als een allemansvriend, een reflexcamera voor mensen zonder fototechnische ondergrond. Die opzet is volkomen geslaagd. Hier kan iedereen mee overweg. Meestal zal de D3100 meestal worden verkocht met de 18-55 mm VR of de 18-105 mm VR.
De beeldkwaliteit van dit reflexje is zo goed, dat je de relatief lage prijs ervan zou kunnen gebruiken om jezelf met een beter en/of veelzijdiger objectief te verwennen. De 18-200 bijvoorbeeld of de 16-85 mm, beide van Nikon. Of de 17-70 mm van Sigma. Of een van de 2,8/17-50 mm's of daaromtrent, die door diverse fabrikanten worden geleverd.
Natuurlijk mis je bij de D3100 functies die je op hogere modellen wél hebt. Het ergste daarvan is de auto bracketing. Wat je verder voor lief zou moeten nemen is de vrij kleine zoeker. Kun je met die twee gebreken leven, dan is de D3100 een lekker werkend cameraatje, erg stil ook (zelfs als je de speciale Quiet-stand niet gebruikt). Helemaal klaar voor kwaliteitsfoto's.
