foto: © Graciela Iturbide - Mexico City, 1969. Outstanding Contribution to Photography, Sony World Photography Awards 2021
De World Photography Organisation (WPO) heeft fotografe Graciela Iturbide uitgeroepen tot winnaar van de Outstanding Contribution to Photography 2021. Iturbide wordt algemeen erkend als de grootste levende fotografe van Latijns-Amerika. Haar werk biedt een fotografisch verslag van Mexico sinds het einde van de jaren zeventig en is een belangrijke bijdrage aan de visuele identiteit van het land.
Vijfentwintig afbeeldingen uit het oeuvre van Iturbide zullen worden gepresenteerd in een virtuele tentoonstelling die vanaf 15 april te zien is via de website van de World Photography Organisation.
De selectie, gemaakt door de kunstenares, belicht belangrijke mijlpalen en thema's uit haar carrière van vijf decennia, waaronder enkele van haar meest iconische afbeeldingen zoals Nuestra Señora de las Iguanas (Onze-Lieve-Vrouw van de leguanen) en Mujer ángel (Engelvrouw).
In de beelden van het dagelijks leven en cultuur naast die van rituelen en religie, onderzoekt Iturbide's de vele complexiteiten en tegenstellingen van haar land, stelt ze de ongelijkheden aan de orde en benadrukt ze de spanningen tussen stad en platteland, het moderne en inheemse.
Haar foto's gaan verder dan gewone documentaire verhalen en zijn bedoeld om een poëtische visie te geven op hun onderwerpen op basis van de persoonlijke ervaringen en reizen van de fotograaf.
Graciela Iturbide werd in 1942 in Mexico-Stad geboren in een traditioneel katholiek gezin, waar ze de oudste was van dertien broers en zussen. Toen ze opgroeide, bewonderde ze de amateurfotografie van haar vader en koesterde ze de doos met de foto's van haar familie. Ze trouwde op 20-jarige leeftijd en kreeg snel achter elkaar drie kinderen.
Pas in 1969, op 27-jarige leeftijd, besloot ze haar artistieke passies na te streven en zich in te schrijven voor het filmcentrum van de Universidad Nacional Autónoma de México. Het was daar, tijdens haar studie bij de modernistische meester en latere mentor Manuel Álvarez Bravo, dat ze besloot haar aandacht op fotografie te richten. Het was in deze tijd dat fotografie ook een vorm van therapie werd voor Iturbide toen ze in 1970 op tragische wijze haar zesjarige dochter Claudia verloor.
Eind jaren zeventig werd Iturbide een centrale figuur in een groeiende beweging van Latijns-Amerikaanse fotografen die zich verenigden om de visuele identiteit van hun land 'terug te winnen' uit de zienswijze van buitenlandse fotografen.
In 1978 kreeg Iturbide, als onderdeel van een groter initiatief om bij te dragen aan het herstel van inheemse culturen, de opdracht van het Ethnographic Archive van het National Indigenous Institute of Mexico om de inheemse bevolking van het land te fotograferen.
Iturbide werkte samen met antropoloog Luis Barjau en nestelde zich in de gemeenschap van Seri-indianen, leerde hun gewoonten kennen en legde hun manier van leven vast, met een bijzondere focus op hun gedwongen aanpassing aan het kapitalisme.
De resultaten van het gezamenlijke werk van Barjau en Iturbide werden in 1981 gepubliceerd in het boek Los que viven en la arena (Degenen die in het zand leven). Op het moment van publicatie was het een van de weinige Mexicaanse studies die bestond tussen de honderden Amerikaanse teksten en werd onmiddellijk erkend vanwege zijn authentiekere bijdrage.
De ervaring van het leven bij de Seri markeerde het begin van een aanzienlijk deel van de carrière van Iturbide en bevestigde haar diepe toewijding aan het verkennen van haar land en haar verlangen om relaties op te bouwen met de diverse bevolkingen en deze te fotograferen.
Tegenwoordig wordt haar werk met de Seri en later de Zapotec-gemeenschap in Juchitán tot de beste fotografie van Iturbide gerekend. De beelden van Iturbide proberen haar onderwerpen niet te exotiseren en bieden het perspectief van iemand die haar eigen cultuur wil begrijpen en erkennen.
Naast foto's van inheemse bevolkingsgroepen in Mexico bevat de selectie ook afbeeldingen van Iturbide's reizen naar Italië, de Verenigde Staten en India, gericht op de natuurlijke wereld en die haar fascinatie voor de inherente symboliek en spiritualiteit onderstrepen.
Graciela Iturbide over haar werk en acceptatie van de prijs: "Ik ben verheugd en vereerd deze prijs te mogen ontvangen. Dit soort erkenning is een grote stimulans om door te gaan. Alles wat ik mijn hele leven heb gefotografeerd, heeft mijn geest vervuld en me ertoe aangezet om het proces keer op keer te herhalen. Fotografie creëert voor mij een gevoel van begrip voor wat ik zie, waar ik voor leef en wat ik voel, en is een goed voorwendsel om de wereld en haar cultuur te leren kennen."
Eerdere winnaars van de Outstanding Contribution to Photography-award zijn onder anderen Mary Ellen Mark, William Klein, Eve Arnold, Bruce Davidson, Elliott Erwitt en meest recentelijk Martin Parr, Candida Höfer, Nadav Kander en Gerhard Steidl.
Meer info: www.worldphoto.org.
