Totdat je wordt verteld dat ze belangrijk zijn, weet je niet eens dat ze bestaan: catchlights. Die kleine witte reflecties in de ogen die alleen op een foto verschijnen als je naar een felle lichtbron kijkt. Al sinds de Renaissance schilderen portretkunstenaars hun onderwerpen met deze lichtjes in de ogen om meer drama en levendigheid te creëren. En het werkt! Dat beetje extra contrast dat een lichtje in de ogen toevoegt aan een portret laat het portret tot leven komen.
Om catchlights in de ogen van je onderwerpen te creëren maak je gebruik van een techniek waardoor je onderwerp in een lichtbron kijkt. Dit kan kunstmatig worden gedaan met reflectoren, maar het kan ook natuurlijker, bijvoorbeeld met behulp van het licht van de zon.
Oude techniek
De schilders van de Renaissance kozen er vaak voor om schijnwerpers op tien uur en op twee uur posities op de bovenste iris te plaatsen. Niemand weet echt waarom, maar catchlights zien er gewoon het beste uit als ze daar worden geplaatst. Vermoedelijk houdt dat de vorm van de rest van het oog in evenwicht, vooral als het een zuivere cirkel is.
Om deze posities in je foto te krijgen, moet je ergens boven de ogen van je onderwerp een lichtbron plaatsen, zodat de reflectie in het bovenste gedeelte verschijnt. Je onderwerp moet ook naar de lichtbron kijken. Anders valt de lichtvlek niet op de ogen van het model.
Een van de gemakkelijkste manieren om dit buiten toe te passen, is door het model te laten knielen en omhoog te laten kijken naar de zon terwijl je de foto van bovenaf maakt. Zolang je de zon niet volledig blokkeert, zou je een paar mooie catchlights moeten zien in de tien en twee uur posities.
Optionele uitrusting
Interessant is dat de term "catchlight" tevens ook verwijst naar de lichtbronnen die je gebruikt om die kleine glimmers en glinsteringen te creëren. Fotografen hebben een heleboel verlichtingstools tot hun beschikking om catchlights in de ogen van hun onderwerpen te creëren. Een van de meest populaire is de softbox, het is een flitsdiffuser die je een paar meter voor je onderwerp plaatst.
Je hebt ook een externe flitser nodig om in de softbox te plaatsen. Wanneer de flitser afgaat en de foto wordt gemaakt, verschijnt de omtrek van de softbox in wit naar de bovenkant van de ogen van het model.
Als je softboxen, of half doorschijnend materiaal of ook reflecterende paraplu's als diffuser gaat gebruiken, onthoud dan dat deze iets boven het hoofd van het model moeten worden geplaatst. Laat het model ietwat omhoog kijken naar het catchlight zodat de weerspiegeling in de ogen wordt geregistreerd en niet ergens anders.
Gelukkig zijn de meeste paraplu's en softboxen vrij goedkoop. Je hebt het over een aankoop van € 30,= tot € 50,= die de moeite waard is als je echt begint met het ontwikkelen van je vaardigheden op het gebied van portretfotografie.
Laat het model ietwat omhoog kijken naar het catchlight zodat de weerspiegeling in de ogen wordt geregistreerd
Er zijn een heleboel soorten van diffusie materialen op rol die in min of meerdere mate doorschijnend zijn en ook goedkoper. Je hebt hiermee heel veel keuze in de manier waarop de lichtbron zich laat reflecteren in de ogen. Enkele voorbeelden van dit soort materiaal zijn white diffusion in verschillende gradaties, en diverse soorten frost en silk ook in verschillende gradaties. Altijd leuk om daarmee te experimenteren, en zodoende een eenheid te creëren in de foto's wanneer je ze wilt samenvoegen in een fotoboek. Ook de afstand van de lamp tot het diffusiemateriaal is mede bepalend voor het karakter van het catchlight.
De flitser zelf is het duurdere onderdeel, maar je hebt niet voor al je portretten een flitser nodig. Je kunt studiolampen gebruiken die op een stopcontact worden aangesloten om dezelfde soort verlichting te krijgen.
Wees creatief
Naarmate je meer leert over het creëren van glimmertjes in de ogen van je model, leer je om op ze te letten terwijl je de foto maakt. Het vereist een beetje geduld, maar met voldoende oefening en deze extra tips zou je ze moeten kunnen zien en vervolgens je verlichting kunnen aanpassen totdat alles precies goed is. Dit bespaart je later een hoop tijd, omdat je niet door honderden bestanden hoeft te bladeren om de perfecte portretfoto te vinden.
Het belangrijkste is dat je leert creatief te zijn met catchlights. Bijna elke lichtbron kan een catchlight worden als je je onderwerp dienovereenkomstig positioneert. Denk aan je slaapkamerraam, de kroonluchter in de eetkamer, een kaars of een open deur. Je hebt niet veel luxe apparatuur nodig om wat extra sprankeling in je portretten te brengen. Je moet er alleen oog voor hebben.
© In samenwerking met / dank aan David Peterson - Fotografie.nl
