Fotograaf Tom van der Leij reist de wereld over. Er komt van alles voor zijn lens. Zo kwam hij er in Colombia achter dat carnavalvieren echt leuk is.
Een tijdje geleden belde Sasha, een vriendin van me op. Ze woont in Bogota en vroeg of ik met haar en een stel vrienden carnaval in Barranquilla, in het noorden van Colombia wilde vieren. “Na Rio is de carnaval in Barranquilla de grootste van het continent,” vertelde ze.
Nu wist ze dat ik altijd al de wens had om dit volksfeest in Latijns-Amerika mee te maken. Rio de Janeiro leek me het meest voor de hand liggen hoewel ik ook gehoord had dat in andere delen van het continent carnaval uitbundig gevierd wordt.
De beelden die je er elk jaar van ziet spreken mij altijd erg aan. Zoveel kleuren, zoveel dynamiek, de verschillende mensen, welke fotograaf wil die nou niet fotograferen? Ik besloot een ticket te boeken en begaf ik me eind februari richting Colombia. Ik had er geen benul van hoe carnaval daar gevierd zou worden.
Als de hele stad feest is het een nog grotere puinhoop dan normaal
In Nederland is tussen mij en carnaval de vonk nooit echt overgeslagen, misschien door mijn Hollandse nuchterheid, of vanwege het weer dat altijd parten speelt. Maar carnaval tussen de Latino’s in de Cariben is van een andere kaliber.
Heel Colombia is tijdens carnaval massaal naar Barranquilla afgereisd. Bij aankomst op de luchthaven van de Caribische stad word ik verwelkomt door vrolijk geklede en wild dansende dames die gratis blikjes bier uitdelen.
De trend voor de komende dagen is gezet. Als de hele stad feest is het een nog grotere puinhoop dan normaal, laat ik me door Wies Ubags vertellen. Deze Nederlandse journaliste woont al jaren in Colombia en sinds kort in de carnavalsstad.
Het is een lekkere rotzooi, overal vuilnis, muziek en mensen. Verkleede carnavalgangers schuivelen tussen de stalletjes van kooplui door die hun jaaromzet in dit weekend willen verdienen.
En dan is er nog de aanhoudende kakafonie aan klanken. Werkelijk overal klinkt muziek; uit de ramen van appartementen, uit langsrijdende auto’s en bussen, uit ghettoblasters op straat. Iedereen speelt zijn eigen cd of is afgestemd op zijn favoriete zender, het enige wat overeenkomt is de constante salsabeat en het volumeniveau, op maximaal!
Tijdens deze dolle dagen is alles geoorloofd. Dagelijks is er een grote carnavalsoptocht door het centrum van de stad. De hele stad feest mee. Sinds 2003 staat het carnaval van Barranquilla zelfs op de Werelderfgoedlijst van de Unesco.
Bij de reguliere optocht is het erg druk en als je een aardig beeld wilt hebben op de tocht dan ben je genoodzaakt om op een van de vele tribunes plaats te nemen.
Na het betalen van de entree zie ik vanaf de tribuneplek de tocht voorbij trekken. Veelal zijn het groepen traditioneel uitgedoste mensen die al dansend en door het publiek aangemoedigd voorbij komen. Soms zitten er kinderen tussen die zwart geverfd zijn en gekke bekken trekken.
Ik laat me vertellen dat je, als je maar betaalt, je gewoon mee mag lopen in de stoet. Wies vertelt dat de optocht in 1903 in het leven werd geroepen door een belangrijke generaal, om het eind van de Oorlog van de Duizend Dagen te vieren, onder de naam Bloemenveldslag. Het Carnaval bestond toen al een jaar of vijftien.
Ik laat me vertellen dat je, als je maar betaalt, je gewoon mee mag lopen in de stoet
“Kenmerkend voor het Carnaval van Barranquilla zijn de folkloregroepen die gevormd zijn rond een thema, bijvoorbeeld de slavernij en Afrika, maar ook de natuur. Het leven in de rivier de Magdalena, waar Barranquilla ontstaan is, is een belangrijk thema. Vaste onderdelen zijn inmiddels ook Osama Bin Laden en president Chávez van het buurland Venezuela,” zegt Wies.
En inderdaad, af en toe zitten er karikaturen tussen van wereldleiders en ook mannen die als vrouw verkleed gaan en voor een hoop commotie zorgen. Ik stel me aan de zijkant van het hek op, dat de tribune van de optocht scheidt en maak foto’s van de stoet.
Op zich sta ik op een mooie plek, maar ik kan niet voor- of achteruit en dus zijn de foto’s steeds vanaf hetzelfde punt geschoten. Ik ben gewend om veel te bewegen en om mijn onderwerp heen te lopen. Dat gaat nu niet en bij het zien van al dat moois werkt mijn beperkte bewegingsvrijheid nogal frustrerend zo.
De volgende dag neemt Wies me mee naar een optocht die vlak langs haar huis loopt. "In de hele stad worden alternatieve kleinere optochten georganiseerd die veel volkser zijn,” zegt Wies.
De Bloemenveldslag over de Carrera 44 wordt vooral gekenmerkt door chaos en vermaak onder het publiek, in plaats van dat er zo aandachtig wordt gekeken naar wat er voorbij komt.
De toeschouwers bespuiten elkaar met schuim en smeren elkaar met maizena onder. Mijn camera zit onder het schuim en mijn lens moet ik continu met mijn mouw schoonvegen. Ik besluit er maar niet over in te zitten.
Het is een groot straatfeest van kilometers langs. Hier staan de toeschouwers langs en op de weg terwijl de carnavalskaravaan er dwars doorheen loopt. Af en toe roept een bezwete politieagent naar het publiek dat ze plaats moet maken, maar het feest reguleert zich prima zelf.
Mijn camera zit onder het schuim en mijn lens moet ik continu met mijn mouw schoonvegen
De mensen langs de kant hebben er echt zin in. Sommigen hebben hele picknickboxen en meubels mee genomen. Ik besluit om een stuk met de stoet op te trekken en ga er tussen lopen.
Iedereen, de deelnemers en de toeschouwers reageren allemaal even positief op de camera en ik word van hot naar her gesleurd door enthousiaste mensen die hun groep ook op de foto willen.
Ik flits sommige mensen in vanwege het harde licht en de donkere schaduwplekken. En iedereen wil die blanke wel wat ritme bijbrengen, wat natuurlijk tot een hoop hilariteit onder de toeschouwers leidt.
Bekaf en voldaan kom ik ’s avonds terug in mijn hotel. Dit is hoe ik me carnaval had voorgesteld, voor en door het volk!
Met dank aan: Wies Ubags, Robert-Jan Friele en Sasha en Claartje Ter Hoeven.
Meer weten over deze auteur/fotograaf?: bekijk dan de pagina van Tom van der Leij.
