Kleurgebruik is een belangrijk onderdeel van iedere compositie in de wereld van de fotografie. Kleur is naast vorm, lijnenspel, textuur en ruimte een van de belangrijke ontwerpelementen voor kunst. Fotografie is een ware kunst en kleurgebruik speelt een enorm belangrijke rol bij het vinden van een eigen stijl, en ook bij het creëren van de juiste sfeer bij het vertellen van een verhaal via foto’s. Echter het kan de foto ook maken of breken.
Wat we soms vergeten is dat subtiele kleurschakeringen de stemming en onze perceptie van een opname kunnen beïnvloeden, of hoe briljante kleuren een sterke onbewuste boodschap kunnen sturen over wat we zien.
Een felle kleur op de achtergrond kan bijvoorbeeld de aandacht afleiden van hetgeen je wilt fotograferen. Onze ogen richten zich op bepaalde kleuren en leggen daarmee het gevoel vast.
Wil jij het kleurgebruik in composities verbeteren? Ben je benieuwd hoe je bepaalde foto’s nog meer kunt laten knallen? Lees hier drie tips voor het gebruik van kleur bij fotocomposities.
1. Leer meer over kleur
Als je net begint met het maken van foto’s en het samenstellen van composities, dan kan het erg lastig zijn om de juiste lichtval te vinden en om het gevoel bij de verschillende kleuren te ontdekken. Daarom is het goed om jezelf eerst eens te verdiepen in de kleuren die bestaan.
Maar het leren gebruiken van kleur in de fotografie gaat verder dan simpelweg de ene kleur boven de andere kiezen. Als je leert hoe je kleuren samen kunt gebruiken, kun je echt opvallende afbeeldingen maken.
Begin met het ontdekken van het kleurenwiel of zoek naar contrasterende of complementaire kleuren in de wereld om je heen door bijvoorbeeld simpele taken zoals het verven van een muur op een andere manier aan te pakken.
Ontdek eens welke verschillende mengkleuren er zijn als je een muurtje gaat verven en wat een bepaalde kleur doet voor de sfeer in de ruimte. Dit zegt ook al veel over de werking die het heeft op een foto. De ruimte is bepalend.
Het kleurenwiel is een goed hulpmiddel wanneer je pas net bezig bent met het bestuderen van kleurgebruik of -combinatie. Hier kun je eenvoudig mee zien welke kleuren elkaar versterken en welke juist niet. Zo versterken rood en groen elkaar bijvoorbeeld. Hiermee kan je opvallende, levende foto’s maken, gewoon door de juiste kleuren te gebruiken.
Een gele bloem gefotografeerd tegen een blauwe achtergrond, bijvoorbeeld, is aantrekkelijk voor het oog omdat blauw en geel complementaire kleuren zijn (aan weerszijden van het kleurenwiel). Je kunt complementaire kleuren gebruiken in de voor- en achtergrond, bij het onderwerp en de achtergrond of bij twee of meer onderwerpen. Blauwe bloemen gefotografeerd met gele bloemen zien er net zo opvallend uit als die gele bloem tegen de blauwe achtergrond.
Een andere manier om kleur te gebruiken, is door analoge kleuren te kiezen. Analoge kleuren zijn de kleuren die naast elkaar op het kleurenwiel staan: blauw en groen bijvoorbeeld, of rood en paars. Als je een analoog kleurenschema gebruikt, probeer dan een van de twee kleuren het aandachtspunt van de afbeelding te maken en gebruik de tweede kleur om het algehele beeld te verbeteren.
Een derde manier om kleur te gebruiken, is door te focussen op monochrome opnames. Een monochrome opname bestaat uit verschillende tinten van een enkele kleur.
De sleutel tot een succesvolle monochromatische afbeelding is om beelden te vinden met een goed contrast door de hele afbeelding - de foto heeft een donkere versie van de kleur, een lichte en een goed bereik van tonen daartussen.
2. Welke emoties wil je weergeven?
Er zijn veel theorieën en ideeën over hoe kleur de stemming, compositie en dus foto's beïnvloedt, maar op het meest basale niveau kan kleur worden onderverdeeld in twee zeer algemene categorieën: koel en warm.
Wist je dat onze ogen niet alleen aangetrokken worden door bepaalde kleuren, maar dat onze hersenen hier ook nog eens enorm op reageren? Sommige kleuren kunnen namelijk bepaalde gevoelens opwekken. Hier moet je ook mee oppassen bij het gebruik van kleur binnen jouw composities.
Wanneer je foto’s maakt en hierbij een gevoel van veiligheid, rust en kalmte wilt opwekken, dan probeer je rood zoveel mogelijk te vermijden. Dit terwijl je deze wel weer geschikt is om heftige emoties uit te beelden. Warme kleuren zijn uitnodigender; ze roepen gevoelens van geluk, optimisme en opwinding op.
Wil je voor het maken van een speciale foto een wand verven in een bepaalde kleur? Laat je dan bij het bepalen van een mengkleur van verf leiden door de emoties die je wilt uitstralen. Rood voor heftigere emoties, oranje voor warmte en geluk, geel voor vrolijkheid, paars voor spiritualiteit, enzovoorts.
3. Gebruik natuurlijke kleurcontrasten
Natuurlijke kleurcontrasten zijn het mooist en daarvoor dien je te letten op de kleurverzadiging. Verzadiging verwijst naar de rijkdom van de kleur. Een afbeelding met doffe kleuren, zoals een bleekgroene weide op een bewolkte dag, heeft een zeer lage kleurverzadiging. Een veld vol knaloranje pompoenen op een zonnige ochtend daarentegen heeft een zeer hoge kleurverzadiging.
Verzadiging is een van die dingen die in de nabewerking aangepast kunnen worden wanneer je niet tevreden bent met hoe het eruitziet in de originele afbeelding.
Met sommige camera's kun je zelfs de kleurverzadiging aanpassen voordat je begint met fotograferen, dus dan bepaal je voordat je de opname gaat schieten hoe rijk je de kleuren wilt hebben. Als je denkt dat ze wel een stootje kunnen gebruiken, probeer dan de instellingen van je camera te veranderen of speel er achteraf een beetje mee in Photoshop of een ander fotobewerkingsprogramma.
Beide soorten verzadiging hebben hun waarde. Een beeld met een lagere verzadiging lijkt zachter, dromeriger en idealistischer. Een afbeelding met een hoge verzadiging lijkt helder en opwindend. Denk na over het gevoel dat er met de afbeelding overgebracht moet worden voordat je beslist hoeveel of hoe weinig verzadiging het beste bij de foto past.
Het tijdstip van de dag kan ook een bepaalde kleurzweem aan een afbeelding toevoegen, waardoor de waarneming van een opname sterk bepaald kan worden. Foto's die aan het begin van de dag of in de late namiddag zijn gemaakt, hebben een warmere uitstraling, waardoor het tafereel uitnodigend en vrolijk lijkt. Foto's die midden op de dag of in de schemering zijn gemaakt, hebben meestal een koelere uitwerking, wat meer ontspannend en vredig kan zijn.
De mooiste settings voor een foto zijn zeker niet altijd maakbaar. Deze vind je vaak wel gewoon buiten en in de natuur. Bijvoorbeeld wanneer je op een prachtige dag ineens de zon onder ziet gaan en de lucht geelgoud kleurt. Of wanneer de blauwe, donkere lucht, de stralende verlichting in het dorp nog mooier uit laat komen. Geef je ogen de kost als je buiten loopt en ontdek natuurlijke kleurcontrasten die foto’s een nog mooier effect kunnen geven. Nog een groot voordeel is dat deze foto’s vaak nog nauwelijks bewerkt hoeven te worden.
© In samenwerking met / dank aan David Peterson - Fotografie.nl
