OK, je weet het nu zeker. Het wordt een reflex. Maar welke? Je zwerft weken rond over het web en uiteindelijk komt er iets uit. Leidt dat tot een goede keuze? Vaak wel, maar reflexkopers bewandelen soms ook hele rare wegen. Wat zijn de criteria die er écht toe doen?
Handwerk
Koop je een auto zonder proefrit? Natuurlijk niet. Maar er zijn hordes mensen die 800 euro of meer uitgeven aan een camera die ze nog nooit in handen hebben gehad. Dat is niet slim! Internet mag dan een belangrijke informatiebron zijn, je moet de meningen die je er tegenkomt wel op waarde schatten. Bedenk je bij sites als kieskeurig.nl bijvoorbeeld dat iemand niet snel de camera zal afkraken die hij net heeft gekocht.
Bij de eindbeslissing gaat er niets boven een goede winkel waar je de camera’s die je op het oog hebt werkend in handen kunt nemen. Kopen van een camera blijft dus handwerk!
Wat is de beste camera, dat is de vraag die je door het hoofd spookt. Maar wat is 'beste'? De camera die de scherpste foto's maakt, de camera die het minst vaak stuk gaat of de camera waarmee je als fotograaf het fijnste werkt?
Of je nu een Canon of een Nikon koopt, of een van de andere reflexmerken, je maakt met allemaal hele scherpe, goed belichte foto's. Beeldkwaliteit is daarom niet meer kwestie nummer één, tenzij je met specialistische toepassingen bezig bent waarin merk A z'n zaakjes beter voor elkaar heeft dan merk B. Zo zijn er bijvoorbeeld veel bruids- en portretfotografen die de Fujifilm reflexcamera's kiezen om hun kleurweergave, met name van de huidtinten. Maar voor de doorsnee reflexgebruiker gelden dat soort speciale criteria niet.
Hoe is de handligging en het bedieningsgemak?
Wat de soliditeit van camera’s betreft: alle fabrikanten hebben op dat punt hun sporen verdiend. Slechte camera's worden niet meer gemaakt en het feit dat een camera plastic-achtig aanvoelt zegt niets over duurzaamheid en betrouwbaarheid. En een metalen bajonetvatting staat stoer, maar bewijst alleen z’n waarde bij zeer intensief en ruw gebruik.
Over het algemeen moeten de handligging en het bedieningsgemak op de eerste plaats staan. Daarover vind je soms best zinnige opmerkingen op internet, maar maak altijd een eigen afweging.Hoe voldoet een camera in je handen en aan het oog, dat is de kwestie. Let bijvoorbeeld op de grootte, de helderheid en de kleur van het zoekerbeeld.
Kijk of de camera niet te klein/groot is voor je handen. En ga na of de voor jou belangrijkste instellingen snel toegankelijk zijn. Doe je veel met witbalans, dan is het handig dat je die niet via het hoofdmenu moet regelen, bijvoorbeeld, maar dat je met één druk op een knop de 'eigen witbalan' voortovert. Denk aan functies als belichtingscorrectie, scherpstelmethode, belichtingsmeting, ISO-waarde, fotograferen met het RAW-bestandsformaat.
Ben je niet zo’n insteller, laat je graag zoveel mogelijk aan de camera over en concentreer je je vooral op het beeld, let dan extra goed op het vasthouden en de grootte. Omvang en gewicht spelen een hoofdrol als je met zo weinig mogelijk kilo’s en volume op reis wilt gaan. Kijk dan beslist even naar Olympus. Dat merk past een kleinere sensor toe dan de rest, waardoor je met een kortere brandpuntsafstand hetzelfde resultaat bereikt. Vooral als je met telezooms werkt vertaalt zich dat in kleinere en lichtere objectieven.
Pixelrace
6 Miljoen pixels is voor veel fotografen voldoende. 10 of 12 is mooi, maar de meerwaarde groeit niet proportioneel. Want hoe kleiner de pixel, des te eerder zal zich ruis voordoen. En om die ruis minder storend te maken is een elektronische ruisonderdrukking nodig die de detaillering aantast. Veel pixels heeft vooral zin als je veel op grote formaten print en achteraf nog uitsnedes wilt kunnen maken.
Ben je een beginner, dan profiteer je het meest van je reflex als je vanaf het begin de onderwerpsprogramma's gebruikt
Een richtlijn voor de grootte van het aantal pixels vind je hier. Zoals de auteur al aangeeft zijn de verschillen tussen 'redelijk' en 'goed' vaak niet makkelijk te onderscheiden. Tel daarbij ook dat je een grote vergroting niet met een loep moet bekijken, maar vanaf een normale bekijkafstand. Dan kun je de formaatruimte vaak best nog wat ruimer nemen. Kodak geeft uitgaand van afdrukken in een fotocentrale veel soepeler waarden op, bijvoorbeeld dat een camera met 7 miljoen pixels prints tot 70 x 100 cm kan afleveren. Dat zijn geen theoretische berekeningen, maar praktijkwaarden op basis van het praktisch gebruik van grote foto’s. Dus: voor 6 miljoen pixels hoeft geen camera zich te schamen. Een goed scherp objectief levert een belangrijkere bijdrage aan de beeldkwaliteit dan een groter aantal pixels!
Beginner of crack?
Ben je een beginner, dan profiteer je het meest van je reflex als je vanaf het begin de onderwerpsprogramma's gebruikt. Het is belangrijk dat je die snel en makkelijk kunt instellen. Dat gebeurt met een knop bovenop. Enkele camera's hebben daarnaast ook nog zogenaamde scènestanden, voor meer specialistische toepassingen (vuurwerk, ondergaande zon, kaarslicht, enz.). Het is sterk aan te raden die programma's ook écht toe te passen (lees ook dit), dus je moet ze makkelijk kunnen oproepen. Ideaal zijn de instellingen waarbij je per scène een voorbeeldje plus uitleg ziet.
Ervaren fotografen kunnen van deze instellingen zeker ook profiteren, maar die kijken ook hoe makkelijk diafragma en sluitertijd instelbaar zijn. Veel camera's hebben daarvoor één instelwiel. Wil je veel experimenteren en met de hand instellen, dan is een model met twee instelwielen te prefereren. Je kunt dan het een gebruiken voor sluitertijd, het andere voor het diafragma. Vaak kun je zelf ook programmeren welke functies de instelwielen krijgen. Het is bijvoorbeeld handig om het tweede instelwiel te koppelen aan de belichtingscorrectie.
Antishake
Beeldstabilisatie of antishake is een enorm belangrijk pluspunt in de moderne cameratechniek. Het compenseert de trilling van je hand, waardoor je met extra lange sluitertijden uit de hand kunt fotograferen. Het betekent feitelijk dat je minder hoeft te letten op het stilhouden van je camera, je hebt minder hoge ISO-instellingen nodig en je kunt meer foto's zonder flits maken. Heel veel pluspunten dus. Vooral bij teleobjectieven heb je er zeer veel profijt van.
Antishake wordt op twee manieren toegepast: in het objectief en in de camera. In het objectief levert doorgaans een winst op van drie tot vier sluitertijdenstops, in de camera doorgaans zo’n 2 tot 3 stops. Antishake in de camera is veruit de goedkoopste optie, maar het heeft geen invloed op je zoekerbeeld. Zit de trillingsonderdrukking in het objectief, dan krijg je daadwerkelijk een veel stabieler zoekerbeeld, dus dat werkt wel prettiger.
Live preview
Wie overstapt van een compactcamera of hybride naar een reflex, moet soms even wennen aan het feit dat er vóór de opname op het LCD-scherm niet te zien is hoe de foto wordt. Je móet door de reflexzoeker kijken. Die geeft wel een mooi, helder en gedetailleerd beeld van wat er op de foto komt, maar kleurbalans en belichting kun je vooraf niet beoordelen.
Er zijn een paar reflexen die wel een voorvertoning van de foto geven (live preview). Daar zijn wel technische beperkingen aan verbonden. De meeste reflexfotografen hebben geleerd op de camera te vertrouwen en controleren de gemaakte opname achteraf. Wie extra zekerheid wil: door de bracketingfunctie te activeren kun je drie verschillende foto's maken, waar je later de beste uit kiest.
Antidust
Bij objectiefwisseling kan er stof op de sensor van je camera komen. Steeds meer camera's hebben een antidust-systeem, dat een trilling veroorzaakt die het stof van de sensor doet verdwijnen en op een speciale plakstrip opvangt. Stof op je sensor is direct zichtbaar op je foto’s. Er zijn verschillende sensorreinigingsmethoden, die alle veel zorg en voorzichtigheid vereisen.
Compatibiliteit
Vaak kun je oudere objectieven op een nieuwe digitale reflex gebruiken. Maar pas wel op. Volledige compatibiliteit is lang niet altijd gewaarborgd. Soms kan zo'n oud objectief alleen met grote beperkingen worden gebruikt. Zo brengt Nikon nu de D40 en D40X op de markt waarmee je op dit moment binnen het Nikon assortiment slechts weinig kanten op kunt. Die camera's hebben zelf geen scherpstelmotor, dus je hebt alleen autofocus als je een objectief gebruikt met eigen scherpstelmotor. Dat zijn de meeste professionele objectieven plus een klein aantal populaire objectieven. Naar verwachting zal Nikon wel steeds meer objectieven met eigen motor uitbrengen.
Wil je oude objectieven gebruiken, neem ze dan mee naar de winkel en probeer ze op de body die je wilt kopen. Dit is extra hard noodzakelijk als je objectieven hebt die niet van de camerafabrikant zelf zijn.
Houd er rekening mee dat de sensors van bijna alle digitale reflexen kleiner zijn dan het kleinbeeld negatiefformaat. Daardoor hebben ze een telefactor van meestal 1,5 of 1,6x: een 200 mm werkt dan als een 300 of 320 mm objectief. Je krijgt er dus tele bij, maar je levert groothoek in. Vrijwel altijd zul je dus minimaal de standaard zoomlens erbij kopen, of een echte groothoekzoom.
All weather
Diverse camera’s zijn 'all weather' uitgevoerd. Ze zijn zodanig afgedicht dat regendruppels er niet in doordringen en houden ook stof redelijk tegen. Ben je niet alleen maar mooiweerfotograaf, dan is zo’n all-weathermodel zeker het overwegen waard.
Voeding
Enkele reflexcamera's werken met penlightbatterijen (eenmalig of herlaadbaar). Pluspunt is dat je in geval van nood altijd een paar penlightbatterijen kunt kopen. Die zijn overigens veel sneller leeg dan krachtige oplaadbare batterijen, dus het is wel dure stroom. De meeste reflexen hebben echter met speciale accu's, die alleen voor een of meer cameratypen geschikt zijn.
Voordeel van deze stroombronnen: veel stroom in een klein volume. De wat grote camera's gebruiken forse accu's, waarmee je zeer veel opnamen kunt maken, bij de compactere modellen zul je er eerder een extra accuutje bij moeten hebben, hoewel je ook daar wel enkele honderden opnamen mee haalt.
Extra display
Sommige digitale reflexen, hebben behalve een LCD-monitor achterop een extra LCD-scherm, dat wordt gebruikt bij het instellen van camerafuncties. Je bedient hier alle functies die niet via het menu worden ingesteld. Het LCD-scherm, dat het instellen vergemakkelijkt, kan worden verlicht.
Manual focus
Handscherpstelling is bij alle digitale reflexen mogelijk. Vaak moet je daarvoor een schakelaartje omzetten. Mooi is het als je vanuit autofocus ook direct handmatig de scherpstelling kunt overnemen. Bij Canon en Nikon is het vooral mogelijk bij de duurdere objectieven. Bij Olympus kan het bij alle moderne Olympus objectieven, mits je deze functie in de camera eenmaal hebt geactiveerd. Bij Pentax is de handscherpstelling beschikbaar als de camera z’n scherpstelling heeft voltooid; hij laat dan de scherpstelring vrij, zodat je zelf kunt draaien. Het werkt alleen bij Pentax objectieven die geschikt zijn voor Quick Focus Shift.
Objectieven
Keuze voor een bepaald merk kan soms ook te maken hebben met een bepaald objectief dat je per se wilt gebruiken. Om een voorbeeld te noemen: zowel Nikon als Canon heeft een 2,8/17-55 mm zoomobjectief van professionele kwaliteit. Twee kostbare objectieven, maar dat van Canon is toch fors goedkoper en biedt dan ook nog eens beeldstabilisatie. Zoiets zou bij twijfel mee kunnen worden gewogen. Maar het blijft beter om te kiezen voor de camera zelf, immers het hart van je fotografische systeem.
