In veel opzichten is fotografie van objecten binnenshuis ideaal voor beginners en het maken van foto's in je eigen huis heeft als voordeel dat er controle is over het licht en dat de items niet kunnen bewegen of weglopen. Binnen foto's maken met een eigen tafelmodel studio is ook een uitstekende manier om meer over licht te leren zonder tijdsdruk.
Maar stilleven fotografie is niet zonder frustraties en heeft ook uitdagingen. En als je ooit binnenshuis hebt geëxperimenteerd met verschillende objecten, weet je dat je soms bewust bepaalde onderwerpen vermijdt, zoals die van metaal, glas of sterk reflecterend plastic. Deze objecten lijken misschien moeilijk, zo niet onmogelijk, om goed te fotograferen, want als je er een licht op richt, krijg je een hard en wit hooglicht waar je juist details wilt laten zien.
Het fotograferen van glanzende of reflecterende objecten kan dus uitdagend zijn vanwege de kans op schittering en ongewenste reflecties. Met de juiste technieken en aandacht voor detail kun je echter prachtige foto's van deze objecten maken. Lees hier een aantal tips om je te helpen glanzende objecten effectief te fotograferen.
Waarom het zo lastig is om glimmende objecten te fotograferen
Om te begrijpen waarom sterk reflecterende objecten zo moeilijk te fotograferen zijn, moet je eerst een paar dingen over licht begrijpen en waarom het alleen op bepaalde objecten lijkt te reflecteren. Feit is dat alle objecten licht reflecteren. Een object dat geen licht reflecteert zou onzichtbaar zijn. We hebben dat gereflecteerde licht nodig om het object te kunnen zien.
Elke lichtbron straalt een spectrum aan kleuren uit. Wanneer dit spectrum op het oppervlak van een object terechtkomt, worden sommige van die kleuren geabsorbeerd en sommige dringen net een klein beetje door in het oppervlak van dat object voordat ze worden teruggekaatst. Het zijn die reflecties die ons vertellen welke kleur een object heeft.
Een object met een ruw of mat oppervlak reflecteert licht net als een object met een glanzend oppervlak, maar al die verschillende vlakken en hoeken (hoe klein ook) reflecteren licht onder veel verschillende hoeken, waardoor het wordt verstrooid. Dit wordt "diffuse reflectie" genoemd en zorgt ervoor dat het oppervlak van een object er mat uitziet in plaats van glanzend.
Een glad, gepolijst oppervlak, zoals glas- of zilverwerk, reflecteert daarentegen licht meer voorspelbaar: de invalshoek (het invallende licht) en de weerkaatsingshoek (het uitgaande licht) hebben dezelfde hoeken vergeleken met alle andere invalshoeken/reflectiehoeken, ongeacht waar het licht op het object valt. Dat is wat dat glanzende oppervlak creëert dat zo moeilijk te fotograferen is.
Zorg er in ieder geval altijd voor dat je het glanzende object reinigt voordat je het fotografeert. Maak het schoon en vrij van vlekken of vingerafdrukken. Dit helpt om de reflecties mooi duidelijk en scherp te krijgen.
Het licht verspreiden
Om die ongewenste reflecties van het oppervlak van je glimmende onderwerp te verwijderen, moet je het licht verstrooien voordat het daadwerkelijk dat reflecterende oppervlak bereikt.
Om harde reflecties en schittering te minimaliseren, gebruik je een softbox, paraplu of andere diffusers om een zacht, gelijkmatig licht te creëren. Plaats de lichtbron in een hoek ten opzichte van het object, in plaats van er recht op gericht, om directe reflecties te voorkomen.
Je kunt ook een lichttent gebruiken, een kubus gemaakt van wit, diffuus materiaal. Plaats je onderwerp in de kubus en de lichten buiten de tent. Het witte materiaal zal het licht verstrooien, waardoor die reflecties worden verzacht en het veel gemakkelijker wordt om je onderwerp te fotograferen.
Als je geen lichttent hebt, kun je ook een rol diffusie papier gebruiken. Plaats het papier tussen je onderwerp en het licht. Vervolgens kun je de hoek van het licht en de afstand tussen licht en onderwerp aanpassen om de schaduwen op het onderwerp te veranderen en het object er dramatischer en/of driedimensionaal uit te laten zien.
Kies ook voor de juiste achtergrond: een effen, niet-reflecterende achtergrond helpt ongewenste reflecties te minimaliseren en zorgt ervoor dat de focus op het glimmende object ligt. Overweeg om een zwarte of witte achtergrond te gebruiken om contrast te creëren en het object eruit te laten springen.
Camera-instellingen en apparatuur
Als je al veel tijd hebt besteed aan het maken van foto's in je tafelstudio, weet je waarschijnlijk dat je moet streven naar een klein diafragma (groot f-getal) en een lage ISO. Dat kleine diafragma helpt je duidelijkheid te krijgen van voorgrond tot achtergrond, wat erg belangrijk is bij elke foto waarbij het je doel is om details vast te leggen.
Onthoud dat hoe dichter je bij het onderwerp komt, hoe minder scherptediepte je kunt bereiken, dus kleine diafragma's zijn de enige manier om helderheid op het onderwerp te verkrijgen. Evenzo is een lage ISO nodig voor deze close-ups, omdat je niet wilt dat ruis al dat detail verduistert. Hoge ISO's kunnen ook van invloed zijn op de kleurhelderheid en het toonbereik, dus kies een laag getal en blijf daarbij.
Een statief is ook nodig. Ten eerste omdat de combinatie van een lage ISO en een klein diafragma mogelijk vereist dat je een lange sluitertijd gebruikt en de camera stabiel moet staan om te voorkomen dat er camerabewegingen in de opname komen.
Ten tweede, wanneer je heel dicht bij een object komt, kan het buitengewoon moeilijk zijn om je focuspunt te behouden. Slechts een kleine verschuiving in positie kan het verschil betekenen tussen een vlijmscherp onderwerp en een onderwerp dat op alle verkeerde plaatsen wazig is, dus het is belangrijk om de camera op een statief te hebben gemonteerd wanneer je het scherpstelpunt vindt en vastzet.
Ook heb je een kabel of afstandsbediening nodig, zodat je de sluiterknop niet hoeft aan te raken wanneer je daadwerkelijk de belichting gaat maken. Als je sluitertijd lang is, zal elke beweging camerabewegingen veroorzaken - en die trillingen worden zelfs vergroot, afhankelijk van hoe dicht je bij je onderwerp bent. Je moet dus iets hebben om je sluiter op afstand te ontspannen.
Als je geen ontspanknop op afstand hebt, kun je ook de zelfontspannerfunctie van je camera gebruiken. Stel deze in op vijf seconden om de trilling te laten stoppen tussen het moment dat je op de ontspanknop drukt en het moment waarop de belichting daadwerkelijk wordt gemaakt.
Maak eventueel ook gebruik van een polarisatiefilter. Dit is een type camerafilter dat reflecties en verblinding helpt verminderen terwijl de kleurverzadiging en het contrast in een afbeelding worden vergroot. Dit kan in incidentele gevallen nuttig zijn, maar zorg altijd eerst dat de verlichting klopt, dat is de basis.
Hoe zit het met grotere objecten?
Niet elk glimmend object dat je wilt fotograferen kan binnenshuis gefotografeerd worden. Er zijn ook tal van grote, reflecterende objecten en het is zeker niet zo dat je ze niet moet fotograferen alleen omdat je minder controle hebt over het licht.
Een nieuwe auto is bijvoorbeeld bijna altijd gepolijst, wat betekent dat het oppervlak dezelfde eigenschappen heeft als het antieke zilverwerk van je oma. Nu kun je natuurlijk geen rol diffuus papier tussen de zon en je auto plaatsen, tenzij je inderdaad een hele grote rol papier hebt, maar je kunt er wel voor kiezen om foto's van die auto te maken als het licht ideaal is.
Heldere, zonnige dagen tegen het middaguur zijn de slechtste tijden om foto's te maken, en met name reflecterende onderwerpen zullen in deze lichtomstandigheden veel ongewenste schittering vertonen. Richt je in plaats daarvan op het uur net na zonsopgang of het uur net voor zonsondergang, wanneer het licht van nature diffuus en zacht is en er geen gigantische rol papier nodig is.
Je kunt ook een bewolkte dag kiezen. Sommige fotografen noemen deze specifieke lichtsituatie 'de softbox van de natuur' omdat de wolken hetzelfde werk doen als die rol papier doordat ze het licht te verspreiden voordat het het onderwerp bereikt.
Zelfs het juiste licht zal niet genoeg zijn om al die reflecties uit te bannen, dus je moet ook goed opletten wat er op het oppervlak van het voertuig wordt gereflecteerd. Draai je eerst om en kijk wat er achter je is. Als er een groot, lelijk pakhuis staat, houd er dan rekening mee dat dat pakhuis waarschijnlijk zal worden weerspiegeld in het lakwerk van je auto. Probeer je in plaats daarvan zo te oriënteren dat er een groot, open gebied achter je is, zoals een veld. En zorg ervoor dat je zelf ook niet in de lak terug te vinden bent.
Je kunt ook alleen op details focussen: in plaats van het hele object in beeld te brengen, kun je ervoor kiezen om in te zoomen op een specifiek detail of interessant kenmerk van het glanzende object. Dit kan helpen om een meer intrigerende en artistieke foto te creëren.
Nabewerking
Beeldbewerkingssoftware kan een krachtig hulpmiddel zijn om glans en reflecties in foto's van glimmende objecten te verminderen. Zoek de beste laptop om de verschillende technieken die kunnen worden gebruikt in de nabewerking zo effectief mogelijk te bereiken.
- De belichting aanpassen: door de algehele belichting van de afbeelding te verlagen, kan de helderheid van de glanzende gebieden verminderd worden en een meer evenwichtige belichting worden gecreëerd.
- Een matte afwerking aanbrengen: tijdens de nabewerking kan een matte afwerking aan de afbeelding worden toegevoegd om de weerkaatsing van de glanzende gebieden te verminderen. Dit effect kan worden bereikt door een matte textuur toe te passen of door de niveaus en rondingen van de afbeelding aan te passen om de helderheid van de glanzende gebieden te verminderen.
- Dodge en burn: dit is een techniek waarbij selectief bepaalde delen van de afbeelding lichter of donkerder gemaakt worden. Dit kan worden gebruikt om de glanzende gebieden donkerder te maken en hun reflectie te verminderen.
- Een dehaze-filter (clarity) gebruiken: deze kan worden gebruikt om de hoeveelheid waas of mist in een afbeelding te verminderen, wat kan helpen om de glanzende gebieden minder reflecterend en ingetogener te maken.
Het is belangrijk op te merken dat hoewel deze technieken effectief kunnen zijn om glans en reflecties in foto's te verminderen, ze met mate moeten worden gebruikt om ervoor te zorgen dat de afbeelding er natuurlijk uitziet en niet overdreven bewerkt is.
Je kunt altijd op zoek gaan naar de beste koop voor een laptop waarop je nabewerkingssoftware gaat installeren, maar onthoudt dat het vooraleerst het beste is om te proberen het gewenste effect in de camera te bereiken door middel van belichting en compositie, in plaats van alleen te vertrouwen op nabewerking.
Conclusie
Of je nu auto's of lepels fotografeert, het is ongetwijfeld een uitdaging, maar best een leuke. In de meeste gevallen zul je merken dat een beetje experimenteren de beste resultaten oplevert. Zorg ervoor dat je verschillende camerahoeken en verschillende posities voor de lichten uitprobeert (mits je die optie hebt).
En onthoud dat het niet je doel is om alle soorten van reflectie te verwijderen. Reflectie is wat highlights geeft, en highlights werken samen met schaduw om een beeld te creëren dat in drie dimensies lijkt te bestaan. Het is dus prima om een beetje reflectie in je foto te hebben, maar wat je wilt vermijden zijn die heldere, in het oog springende hotspots. Als je die kunt temmen, is een beetje resterende reflectie zeker geen slechte zaak.
Tekst en foto's: © Fotografie.nl - met dank aan David Peterson
